Đại biểu Vương Thị Hương (Đoàn Hà Giang) kiến nghị nhiều giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện chính sách hỗ trợ học phí và phổ cập giáo dục mầm non

Đại biểu Vương Thị Hương phát biểu thảo luận

Góp ý đối với dự thảo Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí, đại biểu Vương Thị Hương bày tỏ sự đồng tình với chính sách hỗ trợ học phí cho người học tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, cho rằng đây là giải pháp cần thiết nhằm bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, đồng thời tạo điều kiện để các cơ sở giáo dục ngoài công lập phát triển lành mạnh. Việc giao Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định mức hỗ trợ học phí theo khung học phí do Chính phủ quy định là hợp lý, bảo đảm sự linh hoạt phù hợp với điều kiện từng địa phương, đồng thời giữ sự thống nhất trên toàn quốc, tránh tình trạng chênh lệch hoặc bất bình đẳng giữa các vùng, miền. Về quy định tại khoản 2 Điều 3 dự thảo, liên quan đến kinh phí thực hiện chính sách, đại biểu cho rằng việc ngân sách trung ương hỗ trợ cho các địa phương chưa cân đối được ngân sách là hết sức cần thiết. Lấy dẫn chứng từ thực tiễn tỉnh Hà Giang – nơi có gần 70.000 trẻ em trong độ tuổi mầm non và gần 200.000 học sinh phổ thông, chủ yếu học tại cơ sở công lập, đại biểu nêu rõ: trong bối cảnh điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh còn nhiều khó khăn, khả năng tự cân đối ngân sách hạn chế, thì việc triển khai chính sách miễn, hỗ trợ học phí sẽ tạo áp lực lớn cho ngân sách địa phương. Vì vậy, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 196/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về chuyển nguồn 6.623 tỷ đồng từ ngân sách trung ương để hỗ trợ các địa phương thực hiện chính sách là quyết định rất kịp thời, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Trung ương tới các địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa – nơi điều kiện sống còn nhiều thiếu thốn, nhưng nhu cầu học tập và khát vọng vươn lên của người dân rất lớn. Đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục tăng cường vai trò điều tiết của ngân sách trung ương nhằm hỗ trợ kịp thời cho các địa phương không đủ khả năng cân đối ngân sách; phân bổ nguồn lực công bằng, có tính đến mức độ khó khăn và nhu cầu thực tế; bảo đảm phân bổ đủ kinh phí cho các cơ sở giáo dục – nơi trực tiếp triển khai chính sách, đặc biệt là các cơ sở giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Đối với dự thảo Nghị quyết phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi, đại biểu Vương Thị Hương bày tỏ sự nhất trí cao với mục tiêu đặt nền móng phát triển toàn diện cho trẻ em thông qua việc mở rộng phổ cập. Tuy nhiên, đại biểu nhấn mạnh, để chính sách đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả bền vững, cần giải quyết căn cơ tình trạng thiếu giáo viên, thiếu cơ sở vật chất, đặc biệt tại các tỉnh vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Dẫn chứng từ thực tiễn Hà Giang – tỉnh hiện có hơn 200 trường mầm non với trên 1.100 điểm trường lẻ, đại biểu chỉ rõ: nhu cầu giáo viên không chỉ phụ thuộc vào số lượng trẻ mà còn bị chi phối bởi yếu tố địa hình, giao thông, yêu cầu duy trì lớp độc lập tại các điểm trường lẻ. Hiện toàn tỉnh có 4.761 giáo viên mầm non, trong khi đến năm 2030 cần ít nhất 5.771 người, tức thiếu gần 1.000 giáo viên, tương đương 20% tổng biên chế hiện tại. Con số này chưa tính đến số lượng nghỉ hưu, chuyển vùng công tác, hoặc biến động tăng do mở rộng phổ cập cho trẻ 3 đến 5 tuổi. Bên cạnh đó, tỷ lệ điểm trường đáp ứng danh mục thiết bị dạy học tối thiểu chỉ đạt khoảng 46%, nhiều nơi còn thiếu cả những điều kiện cơ bản như phòng học kiên cố, đồ dùng học tập, sân chơi an toàn… điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng giáo dục và khả năng triển khai chương trình giáo dục mầm non một cách bài bản. Trên cơ sở đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm bổ sung biên chế giáo viên mầm non; bố trí nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tối thiểu cho các tỉnh miền núi, vùng khó khăn; ban hành cơ chế hỗ trợ ngân sách trung ương ổn định, có lộ trình dài hạn để các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch triển khai, bảo đảm thực hiện chính sách hiệu quả, công bằng.

Kết thúc bài phát biểu, đại biểu Vương Thị Hương nhấn mạnh: với hai dự thảo Nghị quyết dự kiến có hiệu lực thi hành ngay từ khi được Quốc hội thông qua và áp dụng từ năm học 2025–2026, để tạo điều kiện cho các địa phương chủ động chuẩn bị điều kiện thực hiện, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành sớm ban hành hướng dẫn cụ thể, nhất là trong phân quyền, phân cấp, phân định rõ thẩm quyền của chính quyền địa phương trong triển khai các nội dung chính sách, nhằm bảo đảm hiệu quả cao nhất khi Nghị quyết chính thức được đưa vào cuộc sống.