Quốc hội thông qua ba nội dung quan trọng: Luật sửa đổi Luật Quốc tịch Việt Nam, Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) và cơ chế thí điểm cho Viện kiểm sát khởi kiện dân sự

Kỳ họp thứ 9 biểu quyết thông qua các dự án Luật

Thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam: Kết quả biểu quyết có 416/416 đại biểu Quốc hội có mặt tán thành thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam. Luật gồm các quy định về việc nới lỏng chính sách nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam; liên quan đến mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân nhằm khẳng định quyền chủ quyền quốc gia đối với vấn đề quốc tịch; và về đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ số…

Luật cũng quy định theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài… được nhập quốc tịch Việt Nam với điều kiện thông thoáng nhằm thu hút nguồn lực chất lượng cao. Theo đó, người có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hoặc có lợi cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khi xin nhập quốc tịch Việt Nam được miễn các điều kiện. Cụ thể là biết tiếng Việt đủ để hòa nhập vào cộng đồng Việt Nam; đang thường trú ở Việt Nam; thời gian thường trú ở Việt Nam từ 5 năm trở lên tính đến thời điểm xin nhập quốc tịch Việt Nam; có khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam. Các trường hợp này được giữ quốc tịch nước ngoài nếu đáp ứng 2 điều kiện tương tự trường hợp có người thân thích là công dân Việt Nam và được Chủ tịch nước cho phép. Các trường hợp này được nộp hồ sơ tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài nếu cư trú ở nước ngoài.

Luật lần này tập trung sửa đổi nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người gốc Việt Nam đang sinh sống ở nước ngoài được giữ quốc tịch hoặc trở lại quốc tịch Việt Nam. Quy định mới khẳng định chủ trương nhân văn của Đảng và Nhà nước trong việc gắn kết cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài với Tổ quốc.

Thông qua Nghị quyết thí điểm việc Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự: Với 407/423 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 85,15% tổng số đại biểu).

Nội dung nổi bật được Quốc hội là cho phép Viện kiểm sát nhân dân được quyền khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhóm người yếu thế như trẻ em, người già, người khuyết tật… hoặc trong trường hợp cần bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích Nhà nước.

Nghị quyết gồm 4 chương 19 Điều quy định việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công khi không có người khởi kiện (gọi là vụ án dân sự công ích).

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026 và được thực hiện trong 3 năm tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh và Đắk Lắk.

Thời điểm nghị quyết này hết hiệu lực thi hành mà vụ án dân sự công ích được giải quyết theo quy định của nghị quyết này chưa kết thúc thì được tiếp tục thực hiện cho đến khi bản án, quyết định của tòa án được thi hành xong.

Nghị quyết áp dụng đối với Viện Kiểm sát nhân dân, Toà án nhân dân, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc khởi kiện, giải quyết vụ án dân sự công ích. Về nguyên tắc thực hiện, việc khởi kiện và giải quyết vụ án dân sự công ích được thực hiện theo nghị quyết này; trường hợp nghị quyết này không quy định thì áp dụng quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Chủ trương này đánh dấu bước tiến lớn trong việc chủ động bảo vệ quyền con người, bảo đảm công bằng xã hội và là bước thử nghiệm quan trọng trước khi xem xét sửa đổi toàn diện Bộ luật Tố tụng dân sự.

Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Giang bấm nút biểu quyết thông qua Nghị quyết

Thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi): Với 418/423 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, đạt 99%. Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) gồm 7 Chương, 45 Điều, quy định cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm hoặc chỉ định giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở cấp tỉnh, ở cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Luật quy định, cán bộ, công chức được giao quyền tương xứng với nhiệm vụ được giao; được bảo đảm trang thiết bị làm việc, phương tiện đi lại để thi hành công vụ và các điều kiện làm việc khác theo quy định của pháp luật và của cấp có thẩm quyền. Được bố trí hoặc được thuê nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật và của cấp có thẩm quyền; được cung cấp thông tin, dữ liệu liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Được tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ; được pháp luật bảo vệ khi thi hành công vụ. Cán bộ, công chức làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc trong các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được hưởng phụ cấp và chính sách ưu đãi theo quy định.

Luật cũng quy định, cán bộ, công chức không được trốn tránh, thoái thác, né tránh, đùn đẩy trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; gây bè phái, mất đoàn kết; tự ý nghỉ việc, bỏ việc; tham gia đình công; đăng tải, phát tán, phát ngôn thông tin sai lệch làm ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín của đất nước, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi công tác. Có hành vi tham ô, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, trục lợi, nhũng nhiễu và các hành vi khác vi phạm pháp luật đối với người dân, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Có hành vi phân biệt đối xử dân tộc, giới tính, độ tuổi, khuyết tật, tôn giáo, tín ngưỡng, thành phần xã hội dưới mọi hình thức trong thi hành công vụ…

Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/7/2025. Luật quy định rõ hơn về vị trí việc làm, chính sách thu hút nhân tài, liên thông cán bộ công chức từ cấp xã lên cấp tỉnh, cũng như bổ sung nguyên tắc đánh giá cán bộ dựa trên hiệu quả công việc và sự hài lòng của người dân.

Đặc biệt, luật lần này bổ sung cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, đồng thời tăng cường kiểm soát quyền lực và xử lý nghiêm vi phạm trong hoạt động công vụ. Đây được đánh giá là bước đột phá trong tiến trình xây dựng một nền công vụ chuyên nghiệp, liêm chính, phục vụ Nhân dân.