Trả lời:
Trong thời gian qua, trước tình trạng tin nhắn rác tràn lan, điển hình là tình trạng lợi dụng phương tiện truyền thông quảng cáo không đúng sự thật để lừa đảo, cung cấp nội dung không lành mạnh (cá cược, cờ bạc, mê tín dị đoan) và nhất là vấn nạn tin nhắn rác, tin nhắn quảng cáo, tin nhắn lừa đảo gây phiền toái cho người sử dụng và gây bức xúc trong dư luận xã hội. Nhận thấy đây là trách nhiệm chính thuộc về các cơ quan quản lý nhà nước và các doanh nghiệp viễn thông nên thời gian qua Bộ TTTT đã chủ động, tích cực phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và các doanh nghiệp viễn thông triển khai nhiều biện pháp nhằm hạn chế các tiêu cực này, cụ thể như sau:
a) Hoàn thiện chính sách liên quan đến quản lý tin nhắn quảng cáo, tin nhắn rác, cụ thể:
- Trình Chính phủ ban hành Nghị định số 90/2008/NĐ-CP về chống thư rác nói chung và tin nhắn rác, tin nhắn quảng cáo; Nghị định 77/2012/NĐ-CP ngày 05/10/2012 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 90/2008/NĐ-CP nhằm tăng cường hơn nữa việc hạn chế tin nhắn rác.
- Trình Chính phủ ban hành Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng quy định cụ thể các nội dung cấm và các biện pháp ngăn chặn, xử lý các thông tin vi phạm điều cấm, việc cung cấp dịch vụ nội dung thông tin, ứng dụng chuyên ngành trên mạng, trong đó gồm quảng cáo trên cần tuân thủ các quy định về pháp luật chuyên ngành; đồng thời bổ sung quản lý đối với dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động (đặc biệt là dịch vụ nội dung sử dụng tin nhắn); sẽ là hành lang pháp lý quan trọng về tăng cường quản lý nội dung thông tin trên mạng, khi triển khai sẽ góp phần hạn chế các vấn nạn tiêu cực liên quan đến quảng cáo, tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo…
- Ban hành Thông tư số 04/2012/TT-BTTTT thay thế Thông tư số 22/2009/TT-BTTTT ngày 24/06/2009 về quy định quản lý thuê bao trả trước nhằm đảm bảo tính chính xác, độ tin cậy của thông tin thuê bao di động trả trước; Thông tư số 14/2012/TT-BTTTT ngày 12/10/2012 quy định giá cước dịch vụ thông tin di động mặt đất, trong đó quy định mức cước hòa mạng cố định áp dụng cho thuê bao di động bao gồm cả thuê bao trả trước và trả sau; các doanh nghiệp di động không được tăng, giảm giá và khuyến mãi đối với giá cước hòa mạng và không được nạp sẵn tiền vào SIM trả trước. triển khai thực hiện tốt 2 thông tư trên đã góp phần phát triển dịch vụ thông tin di động bền vững và sử dụng hiệu quả tài nguyên viễn thông; số lượng thuê bao điện thoại di động ảo đã giảm đáng kể, góp phần giảm thiểu tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo và nạn “SIM rác”.
b) Công tác thực thi cũng được Bộ TTTT đã và đang triển khai thực hiện một số giải pháp bao gồm:
- Tăng cường định hướng chỉ đạo thông tin:
+ Thiết lập các hệ thống quản lý về an toàn thông tin, xây dựng kênh tiếp nhận và xử lý các tin nhắn rác, tin nhắn quảng cáo sai quy định nhằm phục vụ công tác theo dõi, giám sát tình hình tin nhắn rác qua đầu số 456; xử lý kịp thời các trường hợp lợi dụng tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo vi phạm nghiệm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
+ Ban hành các văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể hoạt động cung cấp dịch vụ tích hợp trên SIM và tin nhắn Flash đảm bảo tuân thủ quy định về bảo vệ quyền lợi người sử dụng và quy định về tin nhắn rác. Bộ đã ban hành Chỉ thị số 82/CT-BTTTT ngày 24/12/2014 về việc ngăn chặn tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo và tăng cường quản lý thông tin trên mạng.
- Tăng cường thanh, kiểm tra:
+ Thời gian qua, Bộ TTTT đã phối hợp với Bộ Công an (C50) tiến hành thanh tra hơn 50 Công ty cung cấp dịch vụ nội dung thông tin, đã xử phạt và đình chỉ cung cấp dịch vụ đối với một số doanh nghiệp phát tán tin nhắn rác, yêu cầu doanh nghiệp di động hủy hợp đồng cung cấp đầu số dịch vụ nội dung với các doanh nghiệp này.
+ Phối hợp với Bộ Công thương (Cục quản lý cạnh tranh) tổ chức kiểm tra hoạt động cung cấp dịch vụ tích hợp trên SIM và tín nhắn dạng Flash tại các doanh nghiệp viễn thông di động gồm: Công ty Thông tin di động (VMS), Công ty Dịch vụ viễn thông (Vinaphone), Công ty cổ phần viễn thông Hà Nội (Vietnammobile) và Tổng công ty Viễn thông Viettel – Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel). Qua công tác kiểm tra, Bộ TTTT đã yêu cầu các doanh nghiệp khắc phục các hạn chế trong việc để phán tán tin nhắn Flash, đồng thời có văn bản hướng dẫn cung cấp dịch vụ tích hợp trên SIM.
Để giải quyết vấn nạn tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo và các tin nhắn có nội dung không lành mạnh, trong thời gian tới, Bộ TTTT tiếp tục tập chung chỉ đạo các đơn vị chức năng và phối hợp với các bộ, ngành liên quan thực hiện các biện pháp sau:
a) Tiếp tục đẩy mạnh triển khai Thông tư số 04/2012/TT-BTTTT nhằm tăng cường quản lý thuê bao di động trả trước, làm cơ sở để ngăn chặn, xử lý đối với các đối tượng sử dụng SIM trả trước phán tán tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo; các Thông tư về quản lý giá cước dịch vụ nhắn tin di động nhằm giảm số lượng thuê bao ảo, SIM rác giảm. Để triển khai tốt việc đăng ký thông tin thuê bao di động trả trước sử dụng dịch vụ thông tin di động theo Thông tư số 04/2012/TT-BTTTT nhằm hạn chế việc sử dụng tín nhắn rác, một trong các vấn đề quan trọng là cần xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử về Chứng minh nhân dân của Bộ Công an để có thể đối soát thông tin thuê bao trả trước đăng ký với doanh nghiệp. trong thời gian tới, Bộ TTTT sẽ tích cực đề nghị Bộ Công an đẩy mạnh nhanh việc xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử này.
b) Xây dựng Thông tư hướng dẫn Nghị định 77/2012/NĐ-CP về hạn chế số lượng tin nhắn tối đa một người được nhắn tin trong một ngày, đồng thời quản lý chặt việc gửi tin nhắn rác, tin nhắn quảng cáo trên điện thoại di động.
c) Đẩy mạnh triển khai Nghị định 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng. trong thời gian tới, Bộ TTTT sẽ xây dựng Thông tư hướng dẫn Nghị định số 72/2013/TT-BTTTT quy định về đăng ký hoạt động cung cấp dịch vụ nội dung trên mạng viễn thông di động, đặc biệt các dịch vụ nội dung sử dụng tin nhắn ngắn, cương quyết loại bỏ các dịch vụ có nội dung không lành mạnh, vi phạm quy định của pháp luật.
Đặc biệt, Bộ TTTT đang xây dựng Thông tư quy định kết nối doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung thông tin và doanh nghiệp di động, trong đó, đưa ra các quy định mới nhằm điều chỉnh mối quan hệ doanh nghiệp di động và CSP bao gồm:
+ Bộ TTTT sẽ trực tiếp cung cấp và quản lý các đầu số cung cấp dịch vụ nội dung di động cho các nhà cung cấp nội dung (CSP), theo đó sẽ quản lý trực tiếp CSP, trực tiếp thu hồi đầu số và ngừng hoạt động của các CSP vi phạm quy định pháp luật trong đó gồm các quy định liên quan đến phát tán tin nhắn rác.
+ Các CSP phải đăng ký số quảng cáo dịch vụ đối với nhà mạng. trước đây họ có thể dùng bất cứ SIM nào, số điện thoại nào để nhắn tin quảng cáo dịch vụ, nhưng từ giờ họ sẽ phải đăng ký đầu số, số thuê bao, tên định danh gửi tin nhắn quảng cáo với doanh nghiệp di động thì mới gửi được. nếu không đăng ký thì nhà mạng được phép chặn mọi tin nhắn gửi đi từ số điện thoại, đầu số, tên định danh đó.
+ Một biện pháp nữa là quy định form mẫu (cú pháp) của tin nhắn quảng cáo do CSP gửi đi, bắt buộc khi tin nhắn gửi đến người dùng, ngoài việc tuân thủ các quy định về quảng cáo (như cho phép người dùng từ chối, hủy dịch vụ) thì nội dung cũng phải được quy định rất rõ: Phải có tên nhà cung cấp dịch vụ, nội dung dịch vụ là gì và giá cước phải rõ ràng. Nếu không đủ ba yếu tố này thì nhà mạng cũng có thể chặn lại. Về phần người dùng, nếu nhận được một tin nhắn mà không biết do ai gửi đến, không theo form mẫu trên thì không nên truy cập vào, rất có thể đó là tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo.
d) Tiếp tục với các bộ, ngành có liên quan tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra và phát tán tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, sẽ áp dụng các biện pháp đình chỉ cung cấp dịch vụ đối với các doanh nghiệp, tổ chức, các nhân vi phạm, đồng thời chuyển hồ sơ sang cơ quan an ninh điều tra để điều tra, truy tố trước pháp luật đối với các cá nhận, tổ chức, doanh nghiệp cố tình vi phạm hoặc có dấu hiệu lừa đảo trong việc cung cấp dịch vụ.